ملیله کاری چیست؟ هنر ملیله کاری، هنر ایران باستان است. این هنر قدمتی هزاران ساله می‌باشد. در این مقاله به آشنایی با هنر ملیله کاری اصفهان از شناخته شده ترین و معروف‌ترین محصولات ملیله کاری ایران محسوب می‌شود، می‌پردازیم. تنوع ملیله کاری و کیفیت این محصولات با گذشت زمان دستخوش تغییرات مثبت شده است.
کار ملیله کاری با فلزاتی مانند طلا، مس، نقره و دیگر فلزات انجام می باشد. غالبا ساخت این ظروف در زنجان و اصفهان صورت می گردد. ظروف ملیله تهران اکثرا از شهرهای اصفهان و زنجان تامین می‌شود. اشخاصی که به کارهای طلا و نقره کاری علاقه دارند قطعا به صنایع دستی و ظروف ملیله زنجان و اصفهان نیز علاقه خاصی دارند.
ملیله کاری اصفهان
ملیله کاری اصفهان
ملیله اصفهان بسیار ارزشمند است. در طول تاریخ و با گذشت زمان هنر ملیله کاری به اندازه زیادی بها داده شده است. با دیدن وسایل و ظروف ملیله کاری شده سوالات زیادی به ذهن ما خطور می‌کند؛
- ملیله کاری چیست؟
- قیمت ظروف ملیله کاری زنجان چقدر است؟
- قیمت ظروف ملیله کاری اصفهان چقدر است؟
- قیمت ظروف مسی ملیله کاری چقدر است؟
- تابلو ملیله نقره زنجان چه قیمت است؟
- آیا ملیله کاری با مس هم انجام می‌شود؟
- ملیله کاری با نقره به چه صورت است؟
و سوالات بسیار دیگر که در این مقاله به پاسخ آن‌ها خواهیم رسید.
ملیله کاری یکی از پر طرفدارترین صنایع دستی اصفهان می‌باشد. محبوبیت ملیله کاری اصفهان نه تنها در سراسر کشور بلکه در سراسر جهان شناخته شده است. ظروف ملیله کاری تا حدودی به ظروف نقره شباهت دارند اما با ظروف نقره تفاوت زیادی نیز دارند.
گلدان ملیله کاری
همه چیز درباره ملیله کاری
در این مقاله به همه چیز درباره ملیله اشاره خواهیم کرد. ملیله‌کاری یا filigree، جز دسته‌ای از هنرهای فلزکاری می‌باشد. در این هنر به وسیله مفتول‌های نازک روی نقره، طلاو یا مس کار انجام می شود.
یکی مهم‌ترین و اصلی‌ترین صنایع دستی اصفهان، زنجان و بروجرد ملیله‌کاری است. در این شهرها محصولات نقره و مس مانند سینی، جاقاشقی ملیله، قندان، گیره استکان، گل‌سینه، کشکول ملیله و… به صورت ملیله‌کاری ساخته و تولید می‌شود.
نقره‌ای که برای این کار استفاده می‌شود ۱۰۰ عیار می‌باشد. در این هنر شمش نقره ۱۰۰ عیار را به وسیله چکش و یا دستگاه نورد به مفتول‌های چهار پهلو شکل باریک تبدیل می‌کنند و در ابتدا نقش‌های کوچک ساخته می‌شود.
پس از آن با قرار دادن نقش‌های کوچک در کنار هم آن‌ها را در یک قالب قرار می‌دهند. سپس اجزائ ساخته شده را به وسیله نقره‌‌های با عیار پایین‌تر به یگدیگر لحیم کرده و به هم وصلشان می‌کنند.
نقش‌های که معمولا در ملیله‌کاری استفاده می‌شوند شامل؛ برگ فرنگ، بته جقه، برگ، ریزه جقه، غنچه، جفت پیچ، پیچ، سه چشمه، پیچک و… می‌باشند.
ملیله کاری در ایران
مطابق با مشاهدات؛ پیشینه ملیله به قبل از میلاد یعنی در دوره‌های هخامنشیان و ساسانیان بوده است.به دلیل اینکه ملیله به وسیله گرانبهاترین فلزها مواد مانند طلا و نقره و یا مس ساخته می‌شود، متاسفانه آثار زیادی از این دوره‌ها بر جا نمانده است؛ زیرا در زمان جنگ این وسایل و اشیاء ارزشمند و گرانبها غارت برده می‌شدند.
اغلب در دوران قدیم به دلیل ارزش بالا این وسایل آن‌ها ذوب می‌کردند و وسایل دیگه با تغییر کاربری ساخته می‌شدند. بر اساس نوشته‌های بزرگانی مانند آرتور اپهام پوپ و فردریک ریچارد به هنر ظریف کاری با فلزات با ارزش و گرانبها در شهر زنجان اشاره شده است.
ملیله کاری تا دوران پهلوی تنها در شهر زنجان رواج داشت اما بعد از زمان پهلوی ملیله کاری در اصفهان، تهران و خراسان هم شروع به فعالیت کردند و در حال حاضر نیز ادامه دارد.
همه چیز درباره ملیله کاری
تفاوت مليله زنجان و اصفهان
از نظر ساختار، ريز نقش‌ها و عیار نقره که برای ملیله کاری مصرف می‌شود با یکدیگر متمایز و متفاوت مي‌باشند. ( در اصفهان عيار نقره مصرفي برای این کار 95-90 و گاهی هم كمتر باشد ولی نقره مصرفی در زنجان با خلوص 9/99 می‌باشد که معروف به عيار 100 است، استفاده می شود)
به نظر كيفيت ساخت و طرح، مليله اصفهان نقش‌های بزرگتر نسبت به مليله زنجان دارد و زيبايی و ظرافت كار و غنای ريز نقوش کار اصفهان با مليله زنجان برابری نمی‌کند. مليله زنجان بر اساس طرح‌ها و نقش‌های با اصالت و به خصوص ظرافت زياد نقش‌ها به طور کلی كيفيت بالايی دارد.
همواره ملیله کاری به عنوان یکی از اصیل‌ترین و مهم‌ترین صنایع دستی در استان زنجان شناخته شده است. مفهوم ملیله، ظریف کاری نقره می‌باشد که به وسیله نوارها و مفتول‌های ظریف نقره و با استفاده از طرح‌های اسلیمی و منظم ساخته می شود، وسایل مانند سرویس چایخوری، شکلات خوری، قاب عکس، شمعدان، گلدان، انواع زیورآلات و …. ساخته می‌باشد.
ملیله کاری در اصفهان
ملیله کاری در اصفهان در کارگاه‌های ملیله سازی ساخته می‌شود. بنابرای به همین دلیل دارای کیفیت‌های متفاوت می‌باشند. پلی استر که روی ظروف ملیله کاری کشیده می‌شود و آبکاری نقره روی ظروف ملیله بسیار در ظاهر و زیبایی محصولات تأثير گذار می‌باشد.
برای توضیح راحت تر برای برای این که بدانیم ملیله چیست می‌توان گفت ملیله مانند کاری است که کودکان به وسیله شابلون بر روی دفتر نقاشی انجام می‌دهند، می‌باشد. در این کار قالب‌های آماده شده را بر روی برگه نقاشی گذاشته می‌شود و دور تا دور شابلون را با مداد می‌کشند تا شکل شابلون روی برگه مورد نظر در بیاید.
بعد از این مرحله استاد ملیله کار، فضاهای و بخش‌های خالی و داخل شکل و طرح ملیله را به وسیله مفتول، به صورت پیوسته جایگذاری می‌کند تا طرح مورد نظر استاد در بیاید. در نهایت، با ذوب کردن موم ، طرح درست شده و اسکلت ملیله از صفحه آهنی جدا می‌شود.
پس از آن ظرف را در محلول سولفوریک اسید می‌گذارند و به وسیله برس سیمی، لکه‌های نقره اضافی را پاک می‌کنند. در صورتی که استاد ملیله کار، خلاقیت و دقت بالا داشته باشد می‌تواند نقوش بسیار زیبایی و جذابی را بسازد که برای مشتریان بسیار جذابیت و گیرایی داشته باشد.
ملیله کاری اصفهان
ملیله کاری زنجان
در ملیله کاری زنجان، رشته ها یا مفتول های باریک در این کار از طلا یا نقره تهیه شده است. یکی از انواع ملیله کاری در زنجان به کار بردن این هنر برای تزیین پارچه و لباس می‌باشد. نوع دیگری آن که به صورت مفتول‌های طویل و یا کوتاه که قابلیت انعطاف دارد، برای ساختن انواع محصولات زینتی یا مصرفی استفاده می‌شود.
هنر ملیله روی پارچه نوعی رودوزی می‌باشد که ملیله دوزی نامیده می‌شود و هنر دوم در صنایع دستی کاربرد دارد و نوعی فلزکاری است، به این هنر نیز ملیله سازی و یا ملیله کاری گفته می‌شود.
ملیله کاری زنجان یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین هنر سنتی و صنایع دستی ایران به شمار می‌آید. ظرافت و دقت بالا در این هنر و استفاده از مواد اولیه ارزشمند و به کار بردن طرح‌های سنتی در مراحل گوناگون تولید ملیله موجب ارزشمند بودن این هنر شده است.
ملیلـه کـاری در زنجان
ابزار ملیله کاری
در اینجا به معرفی ابزار ملیله کاری می‌پردازیم:
ابزار ملیله کاری
روش های ساخت ملیله کاری
مرحله ی اول ملیله کاری
برای ساخت محصولات ملیله کاری، در ابتدا لازم است که نوار ملیله را که در کار ملیله کاری این نوار از جنس طلا و نقره و یا مس می‌باشد را تهیه کنید. که در این جا با عبور دادن مفتول یا شمس نقره یا مس از دستگاه نورد حدیده، مفتول مورد نیاز ساخته می‌شود. پس از این که نوار ملیله آماده شد، به ساخت ملیله می‌پردازیم.
در این مرحله ابتدا لازم است صفحه ای فلزی مستطیل شکل با جنس متضاد با مفتول کاربردی، با ابعاد و سایزهای گوناگون و متفاوت را انتخاب کرده و یک سطح آن را به صورت کامل موم اندود کنند، به صورتی که لایه ای با ضخامت ۳ تا ۴ میلی متر از موم به طور کامل روی صفحه را بپوشاند سپس قالبی را که برای محصول مورد نظر به شکل محصول بریده شده است را روی صفحه مسی یا نقره قرار دهید، سپس نواری را که پهنایی بیش از نوار ملیله دارد را در اطراف قالب بگذارید تا شکل قالب را بخود گرفته و درون موم قرار بگیرد.
سپس با وسیله دیواره های بعدی طرح کامل محصول را تقسیم بندی کنید و میانه سطوح محصول را با نقش‌های ملیله که از قبل بهوسیله دست و ابزارهای ظریف با نوار ملیله ساخته و تولید شده، پر کنید.
در مرحله آخر ملیله کاری به وسیله مفتول های فولادی بسیار ظریف نقش‌های ایجاد شده را به یکدیگر می بندند تا از بهم ریخته شدن اشکال ساخته شده جلوگیری شود. سپس با ذوب کردن موم، اسکلت ملیله ساخته شده را از صفحه زیرین آن جدا کنید. اسکلت ملیله روی سطح همواری قرار گرفته است و آن قدر لحیم کاری شده است که مخلوطی از براکس و براده نقره روی محصول ریخته شده است. با حرکت دادن شعله گاز روی محصول گرده لحیم‌ها ذوب می‌شود و موجب اتصال نقش‌های کوچک به یکدیگر و به دیواره نقش می‌شود.
بعد از این بخش ملیله کاری، کار آتش کاری انجام می‌شود. در این مرحله همه قطعات ساخته شده به وسیله گرده لحیم به همدیگر وصل می‌شود. سپس سیم های فولای را ببرید و از محصول جدا کنید در اینجا که تقریبا کار ساخت محصول پایان یافته است، محصول را در تشتکی حاوی محلول رقیق اسید سولفوریک می‌باشد قرار دهید.
به جای قرار دادن محصول در محلول رقیق اسید سولفوریک می‌توان محصول را داخل ظرف حاوی «راغاب» (محلول زاج سفید و آبی) جوشاند. با جوشاندن آن اضافی ها و لکه های نقره به این وسیله از بین می‌رود. در نهایت به وسیله برس سیمی ظریف، ملیله ساخته و تولید شده را پاک کنند و ناهمواری های احتمالی محصول را با استفاده از سوهان های ظریف و سمباده از بین برده و آنرا براق می‌کنند.
روش های ساخت ملیله کاری
مرحله ی دوم ملیله کاری:
یکی دیگر از انواع ملیله کاری، محصولات و کارهایی هستند که با استفاده از لحیم دادن و خم کردن صفحات ملیله ای ساخته می شود. در این روش تولید و ساخت این نوع از ملیله کاری به این صورت می‌باشد که در ابتدا لازم است که به وسیله ملیله صفحاتی با اندازه‌های مورد نظر تهیه کرد و پس از ۀن به وسیله ملیله‌ها محصولاتی شامل پایه ی قندان، استکان و لیوان، سینی، گلاب پاش، گل سینه، قاب عکس، قاشق چای خوری و… می سازند و به وسیله ی نقره ا ی با عیار پایین تر دسته و پایه ی آنرا ساخته و بر روی کار سوار می کنند.
ریز نقش های رایج ملیله کاری
معمولا ریزنقش هایی که در کار ملیله کاری استفاده می‌شوند شامل ریزه جقه، بته جقه، برگ، برگ فرنگ، غنچه، پیچک، پیچ، جفت پیچ، سه چشمه و… می‌باشند.
در سایت فروشگاه هنر کادو بهترین و با کیفیت‌ترین محصولات ملیله کاری عرضه می‌شود که به صورت نقدو اقساط می‌توانید به خرید ظروف نقره و مسی اقدام نمایید.
سلام. با تشکر از محتوای مفید سایتتون