در گذشته به دلیل کمبود اجناس برای تهیه ظروف پخت و پز و ارزانی و فراوانی مس، آشپزی و پخت و پز در ظروف مسی بسیار رایج بوده است. امروزه نیز به دلایل مختلفی ظروف مسی از پرطرفدارترین ظروف پذیرایی و پخت و پز در دنیا شناخته شده‌اند که علاوه بر کاربردی آن در پخت و پز ظاهر و جلوه بسیار زیبای آنها موجب شده است در دکوراسیون خانه نیز بسیار کاربردی باشند. امروزه به دلایل بسیاری استفاده از ظروف مسی در آشپزخانه‌ها مجددا رواج پیدا کرده است.
ظرف مسی به دلیل رسانایی بسیار بالایی که دارند زمان پخت و پز غذا کمتر می‌شود و نگهداری از این ظروف اصول و قاعده مخصوص به خود را دارد و باید طبق آن قواعد و اصول انجام شود.
در این مقاله قواعد و اصول نگهداری غذا در ظروف مسی را به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
نگهداری غذا در ظروف مسی
چگونه از ظروف مسی نگهداری کنیم
سالیان سال و در زمان‌های مختلف استفاده کردن از ظروف مسی به دلایل مختلف در بین مردم دنیا بسیار مرسوم بوده است. یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از این فلز برای ساخت و تهیه ظوف پخت و پز و آشپزخانه این بوده است که مس علاوه بر این که بسیار محکم بود، خاصیت و ویژگی انعطاف‌پذیری آن بسیار بالا بوده است و به آسانی می‌توانستند آن را به اشکال مختلف دربیاورند. از طرف دیگر قابلیت انتقال گرما و حرارت بالایی داشت و به سرعت می‌توانست گرما را انتقال دهد و پخت و پز را راحت‌تر و آسان‌تر کند.
امروزه نیز استفاده از این مس در آشپزخانه‌ها از محبوبیت بالایی برخوردار است و همچنان استفاده از این فلز در بین مردم طرفداران خاص خود را دارد. امروزه از این فلز هم به عنوان وسایل آشپزی و پخت و پز استفاده می‌شوند و هم به عنوان یک ظروف مسی تزیینی استفاده می‌شود. استفاده از ظروف مسی تزئینی در فضای خانه موجب جذابیت و دلپذیرتر کردن خانه می‌شود.
با وجود مزایایی که این ظروف دارند نگهداری از آنها در مقایسه با دیگر ظروف آشپزخانه، به دقت و مراقبت بیشتری نیاز دارد. توجه داشته باشید که ظروف مسی به تدریج و با گذر زمان کوتاه کدر و سیاه رنگ می‌شوند و بنابراین لازم است روش‌ها و شیوه‌های مختلفی را جهت حفظ و افزایش ماندگاری جلوه‌ی زیبای این ظروف انجام داد. علاوه بر این عنصر مس یک فلز سمی می‌باشد و به هیچ عنوان نباید وارد غذاها شود.
چگونه از ظروف مسی نگهداری کنیم
10 پیشنهاد برای نگهداری بهتر ظروف مسی:
- اولین نکته برای نگهداری این ظروف که تازه خریداری شده، قبل از استفاده از این ظروف، لازم است آنها را در حداقل دو لیوان شیر بجوشانید. این کار باعث ضدعفونی شدن این ظروف شده و از سیاه شدن زود هنگام آنها جلوگیری می‌کند.
- توجه داشته باشید که به هیچ عنوان این ظروف نباید بدون آب، روغن یا غذا به طور کلی ظرف خالی را نباید روی حرارت بگذارید این کار موجب ضعیف شدن بافت فلز شده، موجب کاهش عمر ظرف می‌شود.
- دقت کنید حرارت زیر ظرف مسی هنگام پخت و پز باید کمتر از ظرف‌های دیگر باشد. ظروف مسی به دلیل رسانایی بالای مس، در صورت بالا بودن حرارت، قلع داخل ظرف می‌سوزد.
- توصیه می‌شود هنگام شستشوی این ظروف از شوینده‌های با قدرت سایندگی بالا بپرهیزید. از سیم ظرفشویی برای شستوشوی این ظروف به هیچ عنوان نباید استفاده شود. هنگام شسشوی ظروف صبر کنید تا ظرف کمی خیس بخورد؛ بعد از خیس خوردن ظرف، آن را به وسیله یک اسفنج نرم و ابری بشویید.
- از پخت و پز غذاهای اسیدی و ترش در این ظروف بپرهیزید. توجه داشته باشید هنگام استفاده از این ظروف هنگام پخت و پز در این ظروف موجب وارد شدن بیش از حد ترکیبات مس موجود در این ظروف نشود، داخل این ظروف غذای ترش و اسیدی نپزید. غذاهای ترش و اسیدی موجب از بین رفتن لایه داخلی ظروف مسی می‌شود.
- هنگام استفاده از این ظروف و یا شستشوی آنها دقت کنید که لایه پوشش قلع ظرف از بین نرود. در صورتی که از بین رفتن قلع داخل ظروف باید با مراجعه به فروشگاه‌های معتبر برای قلع اندود کردن ظروف اقدام نمائید.
- هرگز برای شستشوی ظروف مسی از ماشین ظرفشویی استفاده نکنید. حتما بعد از شستشوی ظروف همیشه بلافاصله آنها را خشک کنید و همیشه آنها را در محیط خشک نگهداری کنید.
- برای جلوگیری از زنگ زدگی این ظروف، با استفاده از یک قلم مو آغشته به آب پیاز روی ظروف مسی را آب پیاز بمالید.
- با ترکیب و حل کردن یک قاشق نمک در یک لیوان سرکه سفید می‌توانید این ظروف را برق بندازید، برای این کار مقداری آرد به این محلول اضافه می‌کنیم تا به صورت خمیر در بیاید خمیر حاصله را روی ظرف بمالید. اجازه دهید پانزده دقیقه تا یک ساعت خمیر روی ظرف بماند سپس ظرف را با آب گرم بشویید. بعد از شستن ظرف آن را به وسیله پارچه‌ای نرم و لطیف آن را خشک کنید با این کار ظرف براق می‌شود.
- آخرین نکته برای نگهداری این ظروف و افزایش طول عمر این ظروف شستشوی آنها با سس گوجه فرنگی می‌باشد، برای شستن ظرف و براق کردن آن ظروف مسی را با مقداری از سس گوجه فرنگی به صورت پوشش کامل سطح بیرونی ظرف با لایه‌ای نازک سس گوجه فرنگی قرار دهید و اجازه دهید حدود یک ساعت سس گوجه فرنگی روی سطح ظرف بماند. سپس به وسیله یک دستمال تمیز و نرم مواد را از روی سطح ظرف مسی پاک کنید. در این صورت ظرف مسی تمیز و براق خواهد شد.
10 پیشنهاد برای نگهداری بهتر ظروف مسی
ظروف مسی مناسب نگهداری غذا نیست
برای نگهداری غذا در یخچال هرگز از ظروف مسی استفاده نکنید. نگهداری در زمان طولانی به دلیل اسیدی بودن غذاها، نگهداری مواد غذایی اسیدی در ظروف مسی موجب آسیب به ظروف مسی می‌شود.
از قاشق چوبی استفاده کنید
برای از بین رفتن قلع داخل ظروف مسی لازم است مانند ظروف تفلون از آنها مراقبت کنید و هنگام پخت و پز و استفاده از این ظروف از قاشق چوبی استفاده کنید و از استفاده از کفگیر و ملاقه غیر چوبی خودداری کنید. هنگام استفاده از این ظروف هرگز از قاشق فلزی استفاده نشود و استفاده از قاشق فلزی موجب آسیب دیدن پوشش قلع ظرف شده و قلع داخل ظرف را دچار خش و خط می‌کند.
در قابلمه مسی غذا را سرخ نکنید
توجه داشته باشید در قابلمه و تابه مسی نباید غذا را سرخ کرد این نکته مهمی می‌باشد که اکثر فروشندگان هنگام فروش تابه مسی بیان نمی‌کنند. اما این موضوع را مسگران قدیمی در بازار مسگرها در شهرهای زنجان، کرمان و اصفهان حتما تایید می‌کنند که با داغ شدن روغن داخل ظروف مسی فرایند داغ شدن روغن و سرخ کردن مواد غذایی در تابه و قابلمه مسی کار درستی نیست و این عملکرد موجب از بین رفتن زود هنگام قلع داخل ظروف مسی می‌شود. بنابراین در صورت نیاز به سرخ کردن غذا از ظرف دیگری برای سرخ کردن غذا استفاده نمایید و از تابه مسی و یا قابلمه مسی برای پخت و پز و جا افتادن غذا استفاده شود.
معرفی انواع ظروف مسی
از شعله پخش کن استفاده کنید
هنگام پخت و پز و آشپزی بهتر است برای قابلمه مسی را روی شعله پخش کن قرار دهید تا شعله آتش به صورت یکنواخت روی کل سطح زیرین قابلمه مسی پخش شود، در غیر اینصورت شعله بالا در نقاط تماس با کف قابلمه احتمال آسیب به لایه قلع درون قابلمه را بیشتر می‌کند. اگر اجاق شما از نوع برقی است این یکنواختی حرارت امری طبیعی است و نیازی به شعله پخش کن ندارید.
پخت و پز درست در ظروف و قابلمه مسی
در صورت استفاده از این ظروف مانند انواع تابه مسی و قابلمه مسی، کف گیر مسی و قاشق مسی هنگام پخت و پز در منزل بسیار تحسین برانگیز می‌باشد. اما لازم است بدانید که مقدار مطلوب استفاده از مس برای بدن انسان بسیار مهم و ضروری است. اما هنگام استفاده از این ظروف پر فایده دانستن نکات مهم هنگام پخت و پز و استفاده از این ظروف ضروری و لازم می‌باشد. دانستن این نکات ساده به شما کمک می‌کند علاوه بر افزایش عمر ظروف مسی، نکات نگهداری آنها را نیز بهتر بدانید.
مواد شوینده قوی
توجه داشته باشید، که هنگام شست و شوی این ظروف حتما از مواد شوینده مخصوص به این ظروف را استفاده نمائید؛ و به هیچ عنوان از مواد شوینده قوی برای شست و شو و برق انداختن این ظروف استفاده نکنید. استفاده از مواد شوینده قوی هنگام تمیز کردن، برق انداختن و یا شستن این ظروف موجب آسیب به قلع داخل ظروف می‌شود. استفاده از مواد شوینده قوی برای شست و شو و براق کردن ظروف موجب کاهش عمر ظروف می‌شود.
ظروف مسی تزیینی جدید
فواید آشپزی در ظروف مسی
- دلیل اصلی خوب جا افتادن و خوشمزه تر شدن غذا در ظرف مسی این است که عنصر مس با نگه داشتن گرما به صورت یکنواخت در درون ظرف حرارت را به صورت یکنواخت پخش می کند.
- رسانا بودن فلز مس موجب می شود هنگام پخت غذا، به سرعت غذا در آن می‌پزد و با صرف زمان کم و مصرف انرژی کمتری پخت و پز انجام می‌شود.
- ویژگی مس به صورتی ست که سرخ کردن غذا در آن ظرف موجب بسیار ترد شدن غذا می شوند.
- خاصیت یون در مس موجب از بین رفتن حس افسرگی و خستگی مداوم می شود. بنابراین با پختن غذا در این ظرف‌ها تا حد زیادی یون لازم در بدن را تامین می کند.
- عنصر مس رسانای حرارت می‌باشد. مس موجب انتقال سریع گرما است به دلیل همین ویژگی مس برای آشپزی در حجم بالا و زیاد در آشپزخانه های بزرگ از قابلمه های مسی بیشتر استقبال می‌شود.
فواید آشپزی در ظروف مسی
چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت
حتما توجه داشته باشید ظروفی که برای پخت و پز در آنها استفاده می‌کنید حتما اصل باشند و تقلبی نباشند. ظروف تقلبی به دلیل نداشتن قلع یا پوشش داخل آنها با قلع بی کیفیت و پوشش درون آنها با سرب موجب بروز بیماری‌های مختلف می‌شود .
مواد غذایی که از پخت و پز آنها در ظروف مسی باید خودداری شود در زیر اشاره می‌شود:
گوشت
چربی های موجود در بافت‌های گوشت با مس ممکن است واکنش دهد و موجب اکسید شدن آن شود. بنابراین توصیه می‌شود از پخت و پز و طبخ گوشت و چربی گوشت در این ظروف خودداری شود.
مواد غذایی دریایی
بهتر است غذاهای دریایی در ظروف مسی طبخ و پخت و پز نشوند. مس و جیوه موجود در آنها ممکن است با یون‌های مس واکنش دهند.
گوجه فرنگی
به هیچ عنوان غذاهای حاوی گوجه فرنگی در ظروف مسی پخت و پز نشود. گوجه فرنگی از آن دسته موادی است که به سرعت با مس واکنش می دهد و لازم است توجه داشته باشید که این نوع غذاها را در ظروف مسی پخت پز و نگهداری نکنید.
سبزیجات
پختن بعضی از سبزیجات که رنگ تیره دارند مانند اسفناج درست نیست زیرا این سبزیجات به دلیل بالا بودن حجم آهن آنها با پخته شدن در این ظروف دچار مشکل می شوند.
شربت‌ها
ترکیبات شکر و مس ممکن است واکنش دهند بنابراین توجه داشته باشید به هیچ عنوان نباید پخت و پز انواع شربت، مرباها و شیرینی‌هایی در ظروف مسی انجام شوند و یا این نوع مواد به هیچ عنوان نباید در ظروف مسی نگه داری شوند.
غذاهای ترش
پخت و پز و نگهداری غذاهای ترش مزه و یا حاوی لیمو و ترشیجات موجب سیاه شدن رنگ ظروف مس می‌شوند. علت سیاه شدن این ظروف با ترشیجات به دلیل اکسید شدن مس می‌باشد.
غذای چرب
توصیه می‌شود غذاهایی که حاوی چربی زیاد هستند در این ظروف پخت و پز نشود.
شیر
آنزیم هایی که در شیر وجود دارند سریعا با عنصر مس واکنش می‌دهند توجه داشته باشید که به هیچ عنوان شیر را در ظروف مسی نگهداری و یا گرم نکنید.
چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت
مواد غذایی که از پخت و پز آنها در ظروف مسی توصیه می‌شود در زیر اشاره می‌شود:
برنج
پخت و پز برنج در ظروف مسی موجب خوشمزه‌تر شدن برنج می‌شود و علاوه بر خوشمزه شدن آن هیچ گونه عوارضی هم برای بدن انسان ندارد.
سبزیجات روشن
توصیه می‌شود سبزیجات با رنگ روشن را در ظرف مسی پخته شو.
سیب زمینی
سرخ کردن غذاها به خصوص سیب زمینی تابه مسی موجب می‌شود سیب زمینی سرخ شده بسیار ترد و خوشمزه شوند.
آب
نوشیدن آب با لیوان مسی بسیار توصیه می‌شود علاوه براین که نوشیدن آب در لیوان مسی مضر نیست بلکه بسیار مفید نیز می‌باشد. بنابراین استفاده از پارچ مسی، کتری و سماور برای جوشاندن آب و سرویس چایی خوری بسیار توصیه می‌شود.
با مراجعه به سایت https://honarkado.ir برای تهیه ظروف مسی اصل اقدام نمائید.
